ارزیابی زیستی کیفیت پروتئین

سابقه و هدف: ارزیابی کیفیت پروتئین مواد غذ ای ی به دلایل بیولوژیک و اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین علت روشهای بیولوژیک، میکروبیولوژیک، شیمیائی و تلفیقی برای تعیین کیفیت پروتئین‌ها معرفی و بکار گرفته شده است. در بین روش های موجود ، نسبت خالص پروتئین ( NPR ) ، نسبت خالص نسبی پروتئین ( RNPR ) و نسبت کارآیی پروتئین ( PER ) بعنوان روشهای مناسب برای تعیین کیفیت پروتئینها پیشنهاد شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت پروتئینی بـا روشهای فوق روی دو نمونه محصول سویا در سال 1382 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: تحقیق با طراحی تجربی روی تعداد 32 موش صحرائی نر در سن 21 روز، از نژاد ویستار ( wistar ) در گروههای هشت پایی تحت چهار رژیم غذایی : مورد (سویا ـ مخلوط آرد گندم و سویا ) ، مبنا (کازئین و متیونین ، هر یک حاوی 10 درصد پروتئین و پایه (بدون پروتئین) انجام شد . طول دوره مطالعه برای NPR ، 14 روز بود. بمنظور محاسبه NPR ، مقدار پروتئین دریافتی و افزایش وزن حیوانات تعیین گردید . طول مدت مطالعه برای تعیین PER ، 28 روز بود و مقدار پروتئین دریافتی و تغییر وزن حیوانات تعیین گردید. میزان NPR ، RNPR و PER گروه "کازئین و متیونین " با " سویا " و " مخلوط آرد گندم و سویا " از طریق آماره t test مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته‌ها: شـاخص NPR بـرای " پروتئین کـازئین و متیـونین " 48/0 ± 37/4، و برای " سویـا " 35/0 ± 65/3 (01/0 P< ) و شـاخص RNPR بـرابـر83 بـود.شاخص NPR برای " مخلوط آرد گندم و سویا " 3/0 ± 7/2 (001/0 P< ) و شاخص RNPR برابر 7/62 بود. شـاخص PER بـرای " پروتئیـن کـازئین و متیونین " 24/0 ± 04/3، " سویـا " 35/0 ± 28/2 (001/0 P < ) و شاخص PER " سویا " نسبت به " کازئین و متیونین " 75 درصد بود.شاخص PER برای " مخلوط آرد گندم و سویا " 1/0 ± 1/1(001/0 P< ) بود. نتیجه‌گیری: کیفیت پروتئین محصول " سویا " در مقایسه با " کازئین و متیونین " پایین است.